UNUTULMAYAN BİR SANATÇI YAŞAR TURNA

                                                                                               Hasan AZAKLI

                                                                                  Emekli İlköğretim Müfettişi

                                                                                              Eğitimci-Yazar

            1960’lı yıllarda çocukluk günlerimde  o yıllarda  yaygın olan plaklardan  dinlerdik onu.Ne güzel yorumlayarak kemençesiyle söylerdi Lazca türküleri.Onun elleri ile  kemençesi  bir başka güzel çalardı.O bir başka güzel söylerdi Lazca türküleri.Onu dinlemek bizlere bir başka haz verirdi.Anadilimiz Lazcayı onun söylediği türkülerle bir başka güzel duyardık kulaklarımızla.

            Bu güzel ve unutulmaz insan,Yaşar Turna 1931 yılında Arhavi’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Arhavi’de tamamladı. Rizeli bir kemençeciye olan hayranlığı sonunda kemençeye merak saldı. Kemençe çalmaya çok küçük yaşta başlamasına rağmen kısa sürede ustalaştı. Kendi kendine bir kemençe yapıp çalmaya başlayan Yaşar Turna, 18 yaşına geldiğinde artık bir kemençe ustasıydı. “Kemençeci Yaşar” namıyla ünlendi ve bu namı

 onun asıl adını geride bıraktı. 1970'li yıllardan itibaren “Kemençeci Yaşar” ve “Arkaburi Yaşari (Arhavili Yaşar)” namlarıyla tanındı. 

Arhavi’de kurduğu Folklor Derneği bünyesinde gençleri halk oyunları konusunda yetiştirdi. Çeşitli halk oyunları ekiplerine Laz horonlarını çalıştırdı. Söylediği geleneksel Laz ezgileri Doğu Karadeniz bölgesinde popüler hale geldi. Türkiye’de “ilk Lazca plağı” çıkartarak (1968) Laz müziğinin tanınmasına büyük katkı sağladı. 

Derlediği Lazca türküleri, kendisine özgü tavrı ile yorumlayarak o ezgilerin bugüne kadar gelmesini sağladı. Türkiye ve dünyada çok sayıda festivalde horon ekiplerine kemençesi ile eşlik etti. Kemençeci Yaşar, aynı zamanda kemençe yapım ustası idi. Yapım tekniğinde kemençenin klavye kısmını uzun tutarak yaygın olanın aksine melodik yapısını genişletti ve horonun yanı sıra şarkı ve türkülere de eşlik edebilir hale getirdi. 

1970'li yılların ortalarından itibaren dönemin Karadeniz müziği yaptığını iddia eden kişilere çok sayıda beste ve Laz müziği derlemelerini verdi. Ancak kayıtlarda hiçbir şekilde Yaşar Turna adı geçmedi. Yaptığı kemençelerle Amerikalı kimi sanatçıların ilgisini çekerek birçok sipariş aldı ve bu sayede kemençenin dünya çapında tanınmasına katkıda bulundu. Birçok ödül, onur belgesi, plaket sahibi olan Kemençeci Yaşar, 12 Ekim 1990 tarihinde Arhavi’de öldü. Evli ve beş çocuk babası idi.

Laz müziğinin otantik olarak ilk icracılarından biri olan bu güzel insan Yaşar Turnayı ölüm yıl dönümünde saygı ile anarken, yaptığı güzel çalışmalar bizlere her daim ışık tutacaktır.

Tsaşa yexti Yaşari.(Göğe yüksel Yaşar)

            Na  tkvi birapa,çkini şeni dido xelebaren.(Söylediğin türküler bizim için mutluluktu.)

            Skani Obirape gomançeles Yaşari.(Senin türkü söylemeni özledik Yaşar.)