Faik Efendi
Hopalı Faik Efendi 1852 yılında Artvin ilinin Hopa ilçesinde Laz bir ailenin altı çocuğundan en büyüğü olarak doğmuştur. Babası Pazar'da kaymakam vekilliği ve müftülük yapmıştır. 1873 yılında tahrirat katipliğine başlayan Faik Efendi, 1899'da aşar memurluğu, 1900 ve 1904 yılları arasında ise Hopa Mahkeme-i Şer’iyesi'nde başkatiplik yapmıştır. Ayşe Sıdıka Hanım ile evlenen Faik Efendi'nin 5'i erkek 1'i kız olmak üzere altı çocuğu olmuştur.
Hopalı Faik Efendi, II. Abdülhamid'in saltanatında ilk Lazca alfabeyi oluşturmak için çalışmıştır. Bununla beraber Lazca bir kitap da çıkarmıştır. Akademisyen Nikolay Yakovleviç Marr, “1910 Lazistan Raporu” adlı eserinde çalışmaları hoş karşılanmayan Faik Efendi'nin II. Abdülhamid tarafından tutuklanıp zindana atıldığını yazmıştır. Çalışmaları gözlerinin önünde yakılan Faik Efendi'nin ailesi de başka şehirlere sürgün edilmiştir. Hapisten çıktıktan sonra dava vekilliği de yapan Faik Efendi, Hopa'nın Rus işgaline uğrayacağının kesinleşmesiyle beraber Hopa'yı terk edip Trabzon'a gitmiş, Trabzon'dan Ünye'ye geçtiği sırada, 24 Aralık 1915'te ölmüştür. Faik Efendi'nin oluşturmaya çalıştığı Laz alfabesi ise 1920'li yıllarda İskender Chitaşi tarafından oluşturulmuştur.