AL GÖZÜM SEYREYLE BUCAK’I

Hasan AZAKLI

Emekli İlköğretim Müfetttişi

Eğitimci-Yazar

“Bu yazıyı Bucak’ta yaşayan veya Bucaklı olup dışarıda yaşayan Bucaklı güzel insanlara ithaf ediyorum.” Bir insana doğduğu yerin kısa bir tarihçesi,sosyo-kültürel dokusu,gelenek ve göreneklerinin yazılması görevi verilirse bu görevin ağır bir sorumluluk içerdiği ancak görev üslenildiği zaman anlaşılmaktadır.Hele yazılması istenen yerin doğduğum yer,sosyo-kültürel hamuru ile yoğrulduğum yer olan Bucak Mahallesi olursa… Bir mahalle ki şu an Hopa’da unutulmaya yüz tutmuş,yeni neslin acaba neresi?diye sorduğu,Hopa’da yaşandığı halde bilinmezliğe itilen bir mahalle.Ancak bu mahalle gerek eğitimde,sanatta,gerek sporda, politikada gerekse idari bürokraside damgasını vurmuş,sayısız insanlar yetiştirmiş,bağrından elit aydın tipini çıkarabilmiş bir mahalle.Osmanlı döneminde Yeniçeri Ocağı’na asker vermiş ve halen bu isimle Yeniçerinin evi diye geçen eski bir evin(Bucak camii altında)bulunduğu güzide bir semt.Yine Osmanlı döneminde 1.Dünya Savaşı’nda Kafkas Cephesine gidip de dönemeyen insanların bulunduğu bir mahalle.(örnek:Karaahmet oğlu Hüseyin)Hopa’da bu unutulan mahallenin Hopa İlçesi’nde alan olarak en büyük alana sahip mahalle olma özelliğini taşımaktadır.Bucak Mahallesinin sınırları doğuda Esenkıyı(Azlağa)köyüne dayanan Kırmızıtoprak’tan (Letamçita) başlayıp,Dolokala’ya dayanmakta,oradan Başköy (Higi) sırtlarına uzanmaktadır.Güney sınırları Ğomuşka Vadisinden Yukarı Kuledibi Mahallesine(eski Amçişe)dayanmaktadır.Batıda ise Ortahopa Mahallesi ile sınırdaşlık içerisinde bulunmaktadır.Bı sınır Petrol Ofisi’ne kadar uzanmaktadır.Bucak Mahallesi önceleri köy statüsünde iken daha sonra mahalle statüsüne alınmıştır.Bu güzide yerleşim yerinin orta kesiminin üstünden eski Kemalpaşa karayolu geçmekte,sahil kesiminden ise yeni yol geçmektedir.Mahallenin arazi yapısı engebeliolup,belirginsemtleri;Talikot,Bağroba,Rakani,İsina,Zeni,Nositone,Ğomuşka,Tskakini,Kanlıdere,Kikivati gibi semtlerdir.Mahallenin en yüksek zirve konumundaki yeri Bambasto Tepesi oluşturmaktadır.Bugün Doğu Karadeniz Bölgesinin üst düzeyde sanayi merkezi olan K.B.İ ve Termik Santralı Bucak Mahallesi sınırları içerisinde yer almaktadır.Mahallede Osmanlı döneminden bu yana eğitime daima önem verilmiş,bugün onlarca yetişmiş aydın insan ülkenin dört bir yanında görev yapmaktadırlar.Osmanlı döneminde medrese eğitimi almış İzzet Hoca(Azaklı),Hüsnü Hoca(Özer),geçmiş kuşaktan medresede yetişmiş önemli şahsiyetleri oluşturmaktadırlar.İzzet Hoca vaktiyle Batum’da öğrenimini tamamlamış ve Türkçe dışında Arapça,Gürcüce,Rusça ve Osmanlıcayı Hüsnü Hoca ise Türkçe dışında Rusça ve Arapçayı ana dili gibi okumakta,yazmakta ve konuşmakta olan bir kesimi oluşturmakta idiler.Bu eski kuşağın yanı sıra Cumhuriyet Döneminin ilk Milli Savunma Bakanlarından Hüsnü ÇAKIR Bucak Mahallesinin bağrından çıkmıştır.Genç Cumhuriyetin ilk dönemlerinde Bakan çıkaran Bucak Mahallesi daha sonraki yıllarda Mustafa ÖZER,Sevil ŞEHERİ,Metin YILMAZLAR,Faruk LİMAN,Mehmet KARA,Zafer YILMAZLAR gibi eğitimcileri çıkarmış,bunun yanı sıra Namık ŞEHERİ(eski Vali),Tahsin ÖZER(eski Daire Başkanı),Tahsin ÇEPNİ gibi bürokratlar yetiştirmiş,Turan ÖZER gibi grafik çizimcisi,Şinasi ÖZER gibi kemençeci,Şevket ÖZER gibi tiyatrocu,Denizhan ÖZER gibi uluslararası üne sahip ressam çıkarıp sanatçı bir kuşağı yetiştirmiştir.Denizhan sanat hayatını şu anda İngiltere’de sürdürmektedir.Yerel Yönetimlerde ise Yosoğlu Nuri YILMAZLAR Kuşadası Belediye Başkanlığı,Tayfun KARALİ ise İstanbul Fatih Belediye Başkan Yardımcılığı görevlerini başarı ile yürütmüşlerdir.Mühendislikte Nejla KARALİ,Sporda Türkiye ikinci Liginde futbol oynayan Ali Rıza ÇEPNİ ve Murat ÇEPNİ bir döneme damgasını vurmuşlardır.Sporda geçmiş dönemde Hopaspor’un unutulmaz kalecileri olan Orhan ÖZER ve Sabri ÖZER eski kuşağın başarılı sporcuları olarak belleğimizde yer tutmaktadırlar.Mahallede Hüsnü ÖZER,Ziya ÖZER,Asım ÖZER,Mustafa ÖZKAN,Seyhan ÖZKAN,Yaşar Naci KARA gibi şahsiyetler geçmişte muhtarlık yapmış olup,halen mahallede muhtarlık görevi Nevzat AZAKLI tarafından iki dönemdir yürütülmektedir. Bu güzelim mahallenin tarihi dokusunda Mapaskari(Kral Suyu) ve Kanlıdere mevkileri önemli yer tutmaktadırlar.Ayrıca Bucak’ın en yüksek tepesindeki Bambasto tepesinin sırtlarındaki Osmanlı-Rus savaşından kalan siperlikler halen geçmiş tarihin birer örneği olarak önümüzde durmaktadır.Mahallede halen ayakta kalabilmiş olan eski evlerin gerek mimari yapısı gerekse iç mimari özellikleri detaylı olarak incelendiğinde,bu evlerin gerek mimari özellikleri gerekse iç mimari yapıları insanı hayrete düşürecek bir özellik arzetmektedir.Bu evlerde her odada banyo sisteminin bulunması,mutfak kesiminde yiyeceklerin bozulmaması için mutfak dolaplarının havalandırmalı olarak dizayn edilmesi,bundan 100-150 yıl öncesinde mahalle içinde konut yapılanmasının bugünkü mimari yapılanmaya taş çıkarttığı açıkça kendini göstermektedir.Gerek eski evlerin oda sistemi,gerek baca sistemi,gerekse mutfak,kiler ve diğer bölümlerin yapılanış şekliyle geçmiş dönemde sosyal dokunun birden çok ailenin aynı çatıda olduğu geniş aile tipini oluşturdukları açıkça anlaşılmaktadır.Bu durum sosyal yaşamda aile bireyleri arasında dayanışmanın ön planda olduğunu göstermektedir.Mahalle Folklorunda geçmiş ev düğünlerinde özellikle kızlı erkekli oynanan “Vahahay” oyunu önemli bir yer tutmaktadır.Bu oyunda koro halinde hem damat tarafından düğünde talep edilecek istemler söylenmekte hem de kaynana,kayınpeder,gelin ve damat sorulmakta ve horona davet edilmektedir. İşte hep kendisinden veren ama verdiği için bugüne dek hiç itirazı olmamış,niçin? Diye sormamış,Hopa Limanı için kayalık taşlarını bağışlamış,Termik Santrali için mezarlıklarının kaldırılmasına göz yummuş ama yine de her dönemde her şartlarda ayakta kalabildiği,bağrında yetiştirdiği insanların hiçbir zaman unutmadığı,O’nu daima dostça,en sevilen aşık ve sevgili gibi andığı mahalle.Öyle bir mahalle ki,mahallede oturan yabancıların ölümünde bile “beni bu mahallenin mezarına gömün” diye vasiyette bulunduğu ve bu istemin mahallelice canı gönülden yerine getirildiği bir mahalle.İşte sana daima sevdalandığımız,aşık olduğumuz,seni sevginin en yücesi saydığımız,bir dost,bir kültür,bir tutku olan bizce bir sevdayı temsil eden bir mahalledir,güzelim Bucak Mahallesi.