Bayram Barajını Limak, Bağlık Barajını ise Türkerler yapacak

Çoruh Nehri üzerinde yapılmakta olan barajlar halkasına iki yeni baraj daha ekleniyor. Şavşat Deresi ve Berta Çayı üzerinde kurulacak olan Bayram ve Bağlık Barajları ve Hidroelektrik santralleri, Türkiye’nin kuzeydoğu bölgesinde Çoruh Nehri’nin Berta kolu üzerinde Artvin il merkezini Ardahan il merkezine bağlayan karayolu üzerinde yer almakta olup enerji amaçlı entegre barajlar yapılıyor. Yap İşlet Devret yöntemi olarak bilinen yöntemle yapılacak olan barajlarla ilgili olarak Su Kullanma Hakkı anlaşmaları yapıldı. Şimdi süreç sürerken su kullanım hakkını alan Limak ve Türkerler şirketlerinin diğer bürokrasileri tamamlayarak baraj inşaatlarına başlamaları bekleniyor. Her iki baraj için ayrıca ÇED sürecide yaşanırken, baraj inşaatlarının başlaması ile birlikte binin üzerinde insana istihdam sağlanması bekleniyor.

İşte İki Barajın Teknik Özellikleri

Berta nehrinin Bayram baraj yerindeki yıllık ortalama akım miktarı 606x106 m3 (19,20 m3/sn), Bağlık baraj yerindeki yıllık ortalama akım miktarı ise 786x106 m3 (24,90 m3/sn) dir. Bayram Barajı kil çekirdekli kaya dolgu tipinde olup 265 GWh enerji üretecek ve mansabındaki Bağlık barajını 7 bin 990 metre uzunluğunda kuyruksuyu tüneli ile besleyecek. Bağlık Barajı ise, beton ağırlık barajı olarak inşa edilecek ve Bayram baraj rezervuarından aldığı suyu kullanarak 238 GWh enerji üretecek. Ülkemiz hidroelektrik santral tesislerinin ilksel çalışmalarını büyük meşakkat ve özveriyle sürdürmüş olan DSİ Genel Müdürlüğü; bugüne kadar büyük kapasiteli HES projelerinin yanı sıra, akarsularımızın incelenmemiş kısımlarının araştırılarak, enerji üretimi bakımından değerlendirilmesine yönelik olarak, ülkemizin ekonomik HES potansiyelinin arttırılması maksadıyla, küçük akarsular üzerinde de ilave HES potansiyel belirleme çalışmalarını da yürütmekte.

DSİ Genel Müdürlüğü kayıtlarında her iki baraj ile ilgili genel bilgiler

DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılan çalışmalar neticesinde genel müdürlüğe ait internet sitesinde her iki baraja ilişkin önemli bilgilere yer verildi. Genel Müdürlük bünyesinde yapılan çalışmada; “Ülkemizin önemli akarsu havzalarından biri olan Çoruh Havzası’ndaki hidroelektrik enerji amaçlı proje çalışmalarına EİE 1938 yılında başlamıştır. O günkü imkanlar çerçevesinde büyük özveri ile yapılan; akım ölçüm çalışmaları, harita çalışmaları, sondaj çalışmaları sonucunda, bugün itibariyle Çoruh Nehri ve yan kollarında 37 adet hidroelektrik santral projesi planlanmıştır. 3133 MW Kurulu güce sahip bu tesislerden yıllık 10.55 milyar kWh enerji üretilecek olması, kurumumuz ve çalışanları açısından büyük onur ve övünç kaynağıdır.

Bayram Barajı ve HES:

Artvin İli sınırları içerisinde ve Berta Çayı üzerinde yer alan tesisin fizibilite seviyesindeki proje çalışmaları tamamlanmıştır. Kaya dolgu tipinde ve talvegden 110 m yükseklikte tasarlanmış olan tesisten çevrilen sular 7 bin 930 metre uzunluğundaki kuvvet tüneli ile Bayram Hidroelektrik Santralı’na düşürülecektir. Toplam 68 MW Kurulu güce sahip tesisin yıllık enerji üretimi 250 GWh’dir. 

Bağlık Barajı ve HES:

Artvin İli sınırları içerisinde ve Berta Çayı üzerinde yer alan tesisin fizibilite seviyesindeki proje çalışmaları tamamlanmıştır. Beton ağırlık tipinde ve talvegden 68 metre yükseklikte tasarlanmış olan tesisten çevrilen sular 4 bin 454 metre uzunluğundaki kuvvet tüneli ile Bağlık Hidroelektrik Santrali’ne düşürülecektir. Toplam 59 MW Kurulu güce sahip tesisin yıllık enerji üretimi 226 GWh’dir.

Çoruh Havzası ve Doğu Karadeniz Havzası Projeleri

Ülkemizin en önemli akarsu havzalarından biri olan Çoruh Havzası’nda Elektrik İşleri

Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü’nün (EİE) çalışmaları 1938 yılında akım ölçümleri ile başlamıştır. 1954 yılında başlayan etüt çalışmaları Çoruh Nehri’nin ana kolunda ve yan kollarında 2007 yılına kadar aralıklarla devam etmiştir. Genel Müdürlüğümüz, yapmış olduğu bu çalışmalar ile Çoruh Nehri ve yan kollarında 15 adet baraj ve 22 adet regülatör olmak üzere toplam 37 adet hidroelektrik santral projesi ortaya koymuştur. Bu projelerin toplam kurulu gücü 3 bin 133 MW ve yıllık ortalama enerjisi ise 10,55 milyar kWh’tir. Çoruh Nehri’nin ana kolu üzerinde Laleli Barajı ile başlayıp Muratlı Barajı ile nihayetlenen toplam 10 adet baraj projesinin toplam kurulu gücü 2 bin 536 MW ve yıllık ortalama enerjisi ise 8,32 milyar kWh’tir. Bu projelerden Laleli Barajı ve HES, İspir Barajı ve HES, Güllübağ Barajı ve HES, Aksu Barajı ve HES ile Arkun Barajı ve HES projeleri fizibilite seviyesinde ve 4628 sayılı yasa kapsamında özel sektör başvurularına açılmış olup, lisans işlemleri devam etmektedir. Yusufeli Barajı ve HES inşa aşamasındadır. Artvin Barajı ve HES ise Hükümetler arası İkili İşbirliği kapsamında yer alan projeler arasındadır. Bu proje içerisinde yer alan firmalar ilgili kanun ve mevzuatlar çerçevesinde lisans işlemleri için müracaatını yapmış ve 4628 sayılı yasa kapsamında çalışmaları devam etmektedir. Deriner

Barajı ve HES halen inşaatı devam eden projelerimizdendir. Çoruh Nehrinin son iki halkası olan Borçka Barajı ve HES ile Muratlı Barajı ve HES projeleri ise işletmeye alınmıştır.

Çoruh Nehri’nin yan kollarında bulunan 5 adet baraj projesinden Altıparmak Barajı ve

HES, Olur Barajı ve HES ile Ayvalı Barajı ve HES, Bayram Barajı ve HES ile Bağlık Barajı ve HES projeleri fizibilite seviyesinde olup 4628 sayılı yasa kapsamında özel sektör başvurularına açılmış ve lisans işlemleri devam etmektedir.

Çoruh Nehri Havzası’nda yer alan baraj projelerinin dışında kalan 22 adet nehir tipi

HES projesinden; 1’i işletmede, 2’si fizibilite seviyesinde, 1’i master plan seviyesinde ve geriye kalan 18 adet proje ise ilk etüt seviyesindedir. Proje seviyesindeki 21 projeden 15 adet proje 4628 sayılı yasa kapsamında özel sektör başvurularına açılmış ve lisans işlemleri devam etmektedir. Doğu Karadeniz Havzasında ise 3’ü baraj olmak üzere 70 adet proje geliştirilmiştir. Bu projelerin toplam kurulu gücü 309 MW ve Yıllık ortalama toplam enerjisi ise bin 450 GWh’tir. Bu projelerden 3’ü fizibilite, master plan ve geriye kalanı ise ilk etüt seviyesindedir. Bu projelerden 53 adedine özel sektör tarafından 4628 Sayılı Yasa kapsamında müracaat edilmiştir. Bu projelerden bir kısmı işletmede, bir kısmı inşa halinde ve diğerleri ise lisans almış yada lisans seviyelerindedir.

Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) verilerine göre Ülkemizin 2006 yılı enerji tüketimi 163,69 milyar kWh olarak gerçekleşmiştir. Genel Müdürlüğümüz tarafından Çoruh Havzasında çeşitli proje seviyelerinde geliştirilen 37 adet baraj ve nehir tipi HES’in toplam kurulu gücü 3 bin 133 MW ve yıllık ortalama enerji üretimi ise 10,55 milyar kWh’tir. Bu üretim 2006 yılı enerji tüketimimizin yüzde 6,44 üne karşılık gelmektedir. TEİAŞ’ın 2006 yılı verilerine göre, Erzurum ve Samsun (Çarşamba) yük tevzi merkezlerine bağlı toplam 20 vilayetimizin tüketmiş olduğu 8,99 milyar kWh’lik enerji EİE tarafından Çoruh Nehri’nin sadece ana kolunda planlanan 10 adet Baraj ve HES’ ten üretilecek (8,32 milyar kWh) enerji ile karşılanabilmektedir.

Çoruh Havzasının 6 ve 7.büyük barajları olacak

Bayram ve Bağlık Barajları ve HES Projelerinin inşaatları başladığı zaman Çoruh Nehri üzerine kurulan Deriner, Borçka, Muratlı, Artvin, Yusufeli Barajları ve HES Projelerinden sonra Çoruh Havzasına kurulan 6 ve 7. Büyük barajları olacaklar. Bu barajlar içerisinde Deriner, Muratlı ve Borçka barajlarının inşaatları tamamlanırken, Deriner Barajı Şubat ayında elektrik üretmeye başlayacak. Artvin Barajı’nın inşaatı ise sürüyor. Yusufeli Barajı ve HES Projesi’nin ise ihalesi yapılırken ihale süreci devam ediyor.

 Haber: Tolga GÜL 

Yorumlar